به نقل از «فرارو»

دُر ادب فارسی از حکمت فردوسی تا معرفت مولانا

تاریخ انتشار: ۲ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۷۱۸۶

دکتر امین عربی؛ بشر آمیخته‌ای از جسم (خشکی) و جان (دریا) است. مولانا این حقیقت را به زیبایی و با مثالی بی‌نظیر در قالب ویژگی‌های ذاتی اردک بیان می‌کند. در عالم زیست‌شناسی اردک در خشکی و دریا زندگی می‌کند. انسان در دریای فکر و اندیشه می‌تواند در خشکی که مجموعه‌ای از علوم تجربی است و سلامت جسم و راحتی تن و کشف قوانین حاکم بر طبیعت مادی و بهره مندی و سعادتمندی دنیوی را تضمین می‌کند، سفر کند و به عادت به خشکی داشته باشد، یا در دریای معرفت و کشف حال‌ها و نیای جان‌ها سیر کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انسان به خشکی عادت دارد و اغلب او را از دریا و غرق شدن می‌ترسانند یا خود می‌ترسد. در طول تاریخ و برای همه ملت ها، اندیشیدن در فضای علوم ماده بی خطر‌تر بوده از اندیشیدن در علوم معنوی و سیر در فضای روحانی.

اردک مثال زیبایی است که مولانا از آن بهره می‌برد برای بیان امکانِ داشتنِ توانمندی زیستن در خشکی و دریا.

زیبایی داستان جایی است که اردک خلق شده توسط مولوی از اصل و نسب خود بی‌خبر است، در خشکی به دنیا می‌آید از نزدیکی و ورود به دریا منع می‌شود، غافل از اینکه اصل و اساس آن از دریا است.

مولوی حکایت می‌کند: روزی یک مرغ خانگی در میان تخم‌های خود یک تخم اردک را پروراند و بنابراین برای جوجه اردک، حکم دایه را داشت. مرغ، بچه‌های خود را از رفتن در آب بر حذر می‌داشت از ترس غرق شدن. ولی چون ذات اردک (بط) با دریا است وقتی دریا را دید، وارد آب شد و از آب دریا تغذیه نمود.

اینکه اردک در خشکی زندگی کند به دلیل تمایل دایه اش (مرغ) بود و شایسته است دایه را که مانند یک اسب لنگ (بدرایه) است رها کرد و در دریای زلال که ذات اوست وارد شود.

میل خشکی مر ترا زین دایه است
دایه را بگذار کو بدرایه است

مولوی معتقد است تو مانند تخم اردک هستی و قابلیت شنا در دریا و زیست در خشکی را داری. اگرچه مرغ خانگی، تو را زیر پر خود به عنوان دایه تربیت کرده باشد و به تو زیستن در خشکی را آموخته باشد، ولی چون ذات بشر از دریاست می‌تواند از دریای معرفت بهره ببرد. تو تخم اردک هستی و از دریای معرفت، اگرچه مرغِ خشکی، تو را پرورانده و تربیت کرده باشد.

از زبان مولوی:

تخم بطی گر چه مرغ خانه ات
کرد زیر پر چو دایه تربیت

اصل و اساس تو از دریاست، ولی دایه یا سایه تو از جنس خشکی است. اگر مساحت خشکی و مساحت آب‌های دریا را معادلی برای مساحت علوم عرفانی و علوم طبیعی فرض کنیم به عدد سه به یک می‌رسیم با این توضیح که سه چهارم مساحت زمین دریاست؛ بنابراین حداقل سه چهارم از وجود انسان نیز در دریای عرفان غوطه ور است و فقط یک چهارم برای سیر در علوم طبیعی می‌ماند.

مادر تو بط آن دریا بدست
دایه‌ات خاکی بد و خشکی‌پرست

میل دریا که دل تو اندرست
آن طبیعت جانت را از مادرست

میل خشکی مر ترا زین دایه است
دایه را بگذار کو بدرایه است

مولوی انسان را، چون جوجه اردک فرض می‌کند که دل در عالم معنی دارد و حرکت در دریای فهم و دانش را پیشنهاد می‌دهد. سفارش می‌کند و یاد می‌دهد، دایه یا سایه خود را در خشکی رها کن و در دریای بی کران علم وارد شو. ممکن است سایه تو ترا از ورود به دریای خرد و شیدایی محبوب، بترساند، ولی چون از جنس دل و عقل هستی سزاوار غوطه ور شدن در این دریایی. تو در نتیجه بخشش خداوند، در صدر قرار داری و باید در دریای خردمندی و عرفان وارد شوی.

دایه را بگذار در خشک و بران
اندر آ در بحر معنی، چون بطان

گر ترا مادر بترساند ز آب
تو مترس و سوی دریا ران شتاب

تو بطی بر خشک و بر‌تر زنده‌ای
نی چو مرغ خانه، خانه‌گنده‌ای

تو ز کرمنا بنی آدم شهی
هم به خشکی هم به دریا پا نهی

برشی زیبا برای اندیشه عمیق به جهان هستی، در ابیات پیش رو تجلی می‌یابد:

تا ز جهل و خوابناکی و فضول
او به پیش ما و ما از وی ملول

جهل، غفلت و بیهودگی باعث می‌شود دریای معرفتی که پیش روی ماست را درک نکنیم و گاهی از آن دلگیر شویم.

تشنه را درد سر آرد بانگ رعد
چون نداند کو کشاند ابر سعد

چشم او ماندست در جوی روان
بی‌خبر از ذوق آب آسمان

گاهی انسان تشنگی خود را که نمادی از نیاز به علم و معرفت است، درک می‌کند و دنبال جرقه‌ای است که خود را سیراب نماید، ولی کافی نبودن دانش باعث می‌شود ابر‌های باران زا (ابر سعد) که اساسا استعاره‌ای از علم‌های پر بازده است را خوب تشخیص ندهد.

چشم‌ها از بی خبری توانایی دیدن دریای معرفتی که پیش چشم اوست را ندارد و اردک وجود خود را به جای دریای پر دُر به باریک جوی کوچکی، مشغول می‌دارد.

مرکب همت سوی اسباب راند
از مسبب لاجرم محجوب ماند

آنک بیند او مسبب را عیان
کی نهد دل بر سبب‌های جهان

کسانی که در ابتدای راه، خود را به کمترین‌ها مشغول می‌سازند و سرگرم خودخواهی‌های درون می‌شوند، کمتر به صاحب همه دانش‌ها و بوجود آورنده همه معرفت‌ها می‌اندیشند. آنکه خالق عالم را می‌بیند و قدرتش را به خوبی درک می‌کند هرگز خود را به صفت‌هایی که انسان را از انسانیت دور می‌سازد، مشغول نمی‌سازد. صفت‌هایی که فردوسی آن‌ها را دیو می‌نامند و انسان را از نزدیکی به آن‌ها بر حذر می‌دارد. این صفات ده گانه عبارتند از:

آز (حرص)، نیاز، خشم، ننگ (بدنام کردن و تهمت)، رشک، کین، نمامی (سخن چینی)، دورویی، بد دین (رسم ها، آیین‌ها و آداب بد) و ناسپاس.

حکمت فرودسی را کنار معرفت مولوی به نظار می‌نشینیم تا در دریای معرفت ایران، اوج هنر را خمیر مایه رشد ایرانیان قرار دهیم:

بپرسید کسری که ده دیو چیست
که از ایشان خرد را بباید گریست

چنین داد پاسخ که آز و نیاز
دو دیوند پر زور و گردن فراز

دگر خشم و رشکست و ننگست و کین
چو نمام و دوروی و ناپاک دین

دهم آنکه از کس ندارد سپاس
به نیکی و هم نیست یزدان شناس

در این ابیات حکیمانه نیاز به درستی و به یقین معادل "فقر نسبی" است. وقتی افراد جامعه و به خصوص سرآمدان جامعه قدرت و ثروت خود را با دیگران مقایسه می‌کنند در پیوند با حرص و طمع دو دیو سرکش را بوجود می‌آورند که سعادتمندی جامعه را به کلی نابود می‌کند و حس سیری ناپذیری انسان ها، جامعه را به سمت دریای شور و خشکی بی‌آب و علف می‌کشاند که زیستن را و سیر کردن را بالی برای پرواز نیست.

منبع: فرارو

کلیدواژه: مولانا فردوسی قیمت طلا و ارز قیمت موبایل دریای معرفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۷۱۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزئیات مست عشق؛ مولانا و شمس در پرده سینما

این فیلم روایتگر بخشی از داستان زندگی مولانا و شمس تبریزی است. قبل از خرید بلیت مست عشق، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید؛ زیرا در این مطلب قصد داریم شما علاقه‌مندان را با بیوگرافی بازیگران ایرانی و ترکیه‌ای فیلم جذاب مست عشق آشنا کنیم.

مست عشق، اولین محصول مشترک ایران و ترکیه

این فیلم به کارگردانی حسن فتحی، چهره‌ای نام‌آشنا در عرصه سینما و تلویزیون ایران و با بازی شهاب حسینی و پارسا پیروزفر در نقش‌های مولانا و شمس، تجربه‌ای از تماشای یک فیلم‌ سینمایی ناب و معنوی را به مخاطبان خود هدیه می‌دهد. این فیلم که محصول مشترک ایران و ترکیه است، در دورانی حساس از زندگی مولانا (زمانی‌که او تحت‌تأثیر تعالیم شمس متحول شده) رخ می‌دهد.
مست عشق، به‌دنبال بازنمایی این تحول عمیق و واکاوی ابعاد مختلف رابطه مولانا و شمس است. با خرید بلیت مست عشق، خواهید توانست به تماشای این بازنمایی بنشینید و از آن لذت ببرید. اما مست عشق، صرفاً به روایت یک داستان عاشقانه یا تاریخی بسنده نمی‌کند؛ بلکه تلاش دارد تا مخاطب را در سفری روحانی همراه کرده و به درک عمیق‌تری از مفاهیمی چون: عشق، عرفان و خودشناسی رهنمون سازد.

بازیگران فیلم مست عشق پارسا پیروزفر در نقش مولانا شهاب حسینی در نقش شمس هانده ارچل در نقش کیمیا حسام منظور در نقش علاءالدین کی‌قباد سلما ارگچ در نقش جلال‌الدین ابراهیم چلیکول در نقش برهان‌الدین مولوی بوراک توزکوپاران در نقش شرف‌الدین قونوی بوران کوزوم در نقش سلطان علاءالدین

بی‌شک با خرید بلیت فیلم مست عشق، شاهد یکی از بهترین فیلم‌های سینمای ایران خواهید بود. فیلمی که با پرداختن به داستانی پرمخاطب و عمیق و بهره‌مندی از عوامل حرفه‌ای، امیدوار است تا گامی درجهت ارتقای سطح سینمای ایران بردارد و نام خود را درمیان آثار ماندگار سینما، ثبت کند. موسیقی فیلم هم که توسط همایون شجریان و سهراب پورناظری، دو هنرمند برجسته کشورمان ساخته شده است، به‌زیبایی، حال‌وهوای فیلم را به مخاطب القا و او را غرق در فضای معنوی و عرفانی آن خواهد کرد. انتظار می‌رفت که این فیلم، در نوروز 1403 به‌روی پرده سینماها برود و تماشاگرانی را به ضیافتی روحانی دعوت کند؛ اما این‌گونه پیش نرفت و خرید بلیط فیلم مست عشق به تعویق افتاد.

نظر منتقدان برای مست عشق

مست عشق، ازسوی منتقدان مورداستقبال قرار گرفت. بسیاری از آن‌ها، بازی بازیگران فیلم مست عشق را ستوده و کارگردانی حسن فتحی را تحسین کرده‌اند. برخی دیگر از منتقدان، به طولانی ‌بودن فیلم و برخی از ضعف‌های فیلمنامه ایراداتی گرفته‌اند؛ اما درمجموع مست عشق، اثری فاخر و ارزشمند است که تماشای آن به‌تمام دوست‌داران فرهنگ، هنر، ادبیات و عرفان توصیه می‌شود. اگر به فیلم‌های درام تاریخی و عاشقانه علاقه دارید، تماشای مست عشق را به شما توصیه می‌کنیم.

زمان اکران فیلم مست عشق

خیلی از افراد برای خرید بلیط فیلم مست عشق، به‌دنبال زمان اکران آن هستند. این فیلم ‌سینمایی که قرار بود از چهارشنبه 29 فروردین اکران خود را آغاز کند، به 5 اردیبهشت، موکول شد. علت تأخیر در زمان اکران فیلم مست عشق در ابتدا مشخص نبود و گمانه‌زنی‌هایی درمورد حواشی پیش‌آمده یا سخت‌گیری‌های سازمان سینمایی مطرح شده بود؛ اما با پیگیری‌های انجام‌شده، علی سرتیپی پخش‌کننده فیلم، اعلام کرد که مشکل هیچ‌ یک از این موارد نبوده و تأخیر در اکران به‌دلیل مشکلات فنی رخ داده است. بنابراین، تماشاگران از 5 اردیبهشت، با خرید بلیت فیلم مست عشق به تماشای آن، در سینماهای سراسر کشور نشسته‌اند.

سخن پایانی

در این مقاله، شما را با جذاب‌ترین و تماشایی‌ترین فیلم سال آشنا کردیم. حال می‌توانید با خرید بلیط فیلم مست عشق ازطریق سینماتیکت، شاهد اکران آن در سینماهای شهر خود باشید. بی‌شک، با داشتن این وب‌سایت به دنیای سرگرمی، هنر، اخبار و حواشی سینمای ایران نزدیک‌تر خواهید شد.

کد خبر 848693